پاکستان و جنگ نیابتی در افغانستان در گفتوگوی شفقنا با علیرضا رجائی
شفقنا افغانستان- افغانستان و ایالات متحده امریکا سالهاست که پیمان امنیتی امضا کردهاند و امریکا براساس پیمان همکاریهای امنیتی کابل – واشنگتن وظیفه دارد دربرابر تهدیدات و حملههای نظامی و امنیتی کشورهای دیگر از افغانستان حمایت کند. از سویی، دولت پاکستان سالهاست که به نیروهای مرزی و خاک افغانستان تجاوز و تعدی میکند و حملههایش روزبهروز شدیدتر میشود؛ چرا دولت افغانستان دربرابر این تعدیها از ایالات متحده امریکا مطالبه حمایت و دخالت نمیکند و چرا امریکا دربرابر این تعدیهای امنیتی پاکستان خاموش است و وارد نمیشود؟
شفقنا افغانستان این پرسش را از «علیرضا رجایی» کارشناس مسائل سیاسی افغانستان پرسیده است. پاسخ تفصیلی و مشروح را بخوانید:
امریکا بهدنبال پررنگترکردن دوبارهی بحث نیابتی
بنابر پیمان امنیتی امضاشده میان افغانستان و امریکا نیازی نیست که دولت افغانستان از امریکا بخواهد و مطالبه کند. پیماننامه دقیقاً مشخص کرده است که هروقت ناامنی شود امریکا به عنوان همپیمان وارد شود؛ اما امریکا شریک دزد و رفیق قافله است و عملاً از سازماندهی بحران استفاده میکند برای اینکه امنیت جهان را گروگان بگیرد و بتواند از این گروگانگیری امکان زیادی را جلب کند. امریکا در بخشهای مختلفی که واردشده ناکام بوده، چه داعش چه موارد دیگر. هرجایی هم که واردشده با یاغیگری واردشده و عملاً ضربهی سختی خورده است. بنابراین بهدنبال پررنگترکردن دوبارهی بحث نیابتی است. همچنانکه یکدوره تحت عنوان کمک به مجاهدین از دولتهای مختلف ازجمله پاکستان استفاده میکرد و بهنام تقویت مجاهدین وارد میشد، اما اهداف دیگری را دنبال میکرد.
خط دیورند خط اختلاف افغانستان و پاکستان
اختلافات مرزی افغانستان و پاکستان اختلاف تازهای نیست. خط دیورند همواره بین افغانستان و پاکستان موجب اختلاف بوده است. اگر در شکلگیری و پیشروی طالبان دقت کنید میبینید در دوره ظهور طالبان و پیشرویهایش که به حکومت طالبان در افغانستان منجر شد نیروهای پاکستانی تمامقد آمدند، حتی ارتش و جنگندههای پاکستان آمدند. طالبان که حاکم شدند پاکستان بحث خط دیورند را مطرح کرد، اما دولت طالبان گفت ما در بحث واگذاری خط دیورند صلاحیت نداریم. بعد از آن این پروسه خودبهخود تشدید و مشکلات روز به روز بیشتر شد. پاکستان آن موقع با جسارت آمد و ISI پاکستان در کنار دیگر مجموعهها درگیریها را مدیریت کرد. اگر یادتان باشد مرحوم بینظیر بوتو گفت: فقط ما نبودیم. عربستان، انگلیس و امریکا هم کشورهایی بودند که به طالبان کمک میکردند.
پاکستان در مدیریت جنگ نیابتی
پاکستان طی این سالها دوباره نقش قبلیاش را بهدست آورده و نیابت میکند. از یک طرف در داخل تحت عنوان کمک به افغانستان وارد بخشهای اقتصادی شده است و از طرف دیگر صدبرابر آن را خرج اختلال و اختلاف در افغانستان میکند. عملاً جنگ نیابتی را مدیریت میکند.
پاکستان و افغانستان هیچ موقع نمیتوانند باهم دشمنی داشته باشند چون به هرحال مدت مدیدی است که باهم زندگی میکنند. چیزی که خشونت را تشدید میکند مهندسیهایی است که عربستان و امریکا در آن نقش دارند.
یکدفعه میبینید تعدادی مرزبان کشته شد. کی کشت؟ به گردن طالبان میاندازند، اما عملا مهندسی معبرهای اکمالاتیها بوده است.
هرچی جلوتر بروید اوضاع و احوال بغرنجتر میشود چون به هرحال ورود به منطقهی همسایه علیه همسایه خیلی خطرناک است. بین همسایگان جنگ راه میاندازند، همان شکل که بین ایران و عراق جنگ راه انداختند؛ وقتی دیدند سازمان کشور مسلمانی بهدنبال استقلال، تصمیمگیری و منافع ملی خودش است جنگ را راه انداختند. بعد از آن هم دوباره چراغ سبز نشان دادند و جنگ عراق با کویت را راه انداختند.
امریکاییها ناقض امنیت افغانستان
دولت امریکا الان صلح را برای افغانستان نمیخواهد، چون اگر صلح بشود امریکا دیگر جایگاهی در افغانستان ندارد.
دولت امریکا سازمانی است که در منطقه ورشکست شده و بهدنبال احیای اسم داعش است تا بگوید میخواهد با داعش برخورد کند، درحالی که نمیخواهد با داعش برخورد کند و حضورش در افغانستان به جای امنیتی و کمک به مردم افغانستان حضور اشغالگرانه بوده است.
بندبند موضوع امنیتی را که واکاوی کنید میبینید امریکا سند ورود خودش به منطقه را تعریف کرده است، نه سند کمک به افغانستان. در یک بخش این سند آمده است هر موقع امریکاییها احساس ناامنی کنند و امنیتشان به خطر بیفتد میتوانند بدون هماهنگی وارد بشوند. این معنا و مفهوم خوبی ندارد نتیجهاش همین میشود که رئیسجمهور فعلی امریکا در اولین گام خودش در منطقه زون شرقی افغانستان ابربمب میاندازد. معلوم است که ادبیات خودش را دنبال میکند و در این اوضاع و احوال فقط مردم متضرر میشوند و کشته میدهند.
امریکاییها خودشان در افغانستان ناقض امنیتند. دولت فعلی با حضور و جای پای اینها عملاً به نتیجه نمیرسد و هرچه جلوتر بروید اوضاع و احوال بغرنجتر میشود. نفوذ و اخلالگری اینها سازمان دولت را هدف گرفته و دولت افغانستان ناگزیر است بهجای اینکه در مرزها بجنگد سازمان خودش را هدفگیری کند چون اینها سازمان دولت را هدفگیری کردند و در همه جا ورود میکنند و شما سر و دم امریکا را هرجا میبینید.
